KALASA – FSHATI KALASE
Kalasa, fshati Kalase, Delvine, përmëndet në Regjistrin Osman Sanxhaku i Arvanidit të vitit 1431 me emrin Turnik (Turriq).Sipas të dhënave nga regjistri, Kalasa kishte 44 shtëpi me banorë jo-Myslymane Kristianë.
Në Kalasë, emëri “Turnik” egziston dhe sot,dhe njihet ndryshe si Turriq. Dikur,në një vënd rreth 1 km larg nga Kalaja e Kalasës, por brënda teritorit të fshatit Kalasë ndodhej një xhami e njohur me emrin Xhamia e Turriqe.Kalaja egziston dhe sot në qëndër të fshatit.Ajo është e rrënuar, por kulla dhe pjesë të murit rrethus të saj gjenden edhe në ditët e sotme. Në këtë regjistër përmëndet dhe fshati Dragas, siç njihet në ditët e sotme me emrin Kalaja e Dragasit. Kalaja e Dragasit është një vendbanim shumë i vjetër dhe ndodhet rethë 3 km largë nga fshati Kalasë. Sipas regjistrit, Dragasi kishte 27 shtëpi me banorë jo-Myslymane Kristianë. Kalasa në atë kohë ka pasur kala,rrugë kallëdrëmi, dhe tre ura guri të njohura me emrat “Ura e Jesir”,”Ura e Mullirit” dhe “Ura e Çinës”. Rrënojat a kalasë, pjesë të rrugëve të kalldrëmit, dhe urat egzistojnë edhe në ditët e sotme.
Në udhëtimin e tij në vitin 1670, Evliya Çelebi ka vizituar shumë Kala të cilat kontrolloheshin nga Osmanët në teritorin e Shqipërisë. Një nga keto kala që ai ka vizituar është dhe Galata (Kalaja e Kalasës) e cila renditet në libër pasë Kalase së Delvinës. Evliya Çelebiu shkruan “se pasi lashë qytetin e Delvinës vazhdova rrugën drejt perëndimit, duke kaluar shumë fshatra të pasur dhe të lumtur, mes malesh e shkrepash mbërrita në Kalanë Galata.” “Këtë Kala nga duart e Venedikut e ka marrë komandanti Gedik Ahmed Pasha, në kohën e Sulltan Bajazid II.
HISTORIA E FSHATIT KALASE
Kalaja Galata është pjesë e kazasë së Kurveleshit ka 100 ushtarë. Në krahun perëdimor të Kalasë kalon një lumë që vjen nga malet,vazhdon duke shoqëruar malet dhe derdhet në det afër Delvinës.” Bazuar në shkrimet e Evliya Çelebiu, Kalaja Galata është Kalasa. Ka përshtatje me Kalasën për dy arsye kryesore: një sepse emri është i ngjashëm Galata-Kalasa, dhe e dyta lumi i Kalasës kalon në krahun perëdimor të Kalasë që është në qëndër të fshatit. Ky lumë derdhet në det afër Delvinës.
Kalaja e Kalasës është pushtuar nga osmanët në vitet 1479-1482. Historiani grek P. Aravantinos Καλιάσσα-Kalasa ( Ku është edhe një kështjellë mesjetare ) Kalasa: fshat i Delvinës, banorët e të cilit posedonin të drejtën të merrnin të dhjetën nga fshatrat e krishtera të Himarës para kohës së Ali Pashës, duke marrë 90 akçe nga çdo familje.
Website Saranda Web
Facebook Saranda Web
Instagram saranda.web
Youtube sarandaweb
Twitter Saranda Web
Tiktok saranda.web
Pinterest sarandaweb
Linktree sarandaweb
in sarandaweb
