Kryeministri grek Mitsotaqis pritet me entuziazëm nga banorët e minoritetit grek në Livadhja.
Fjala mikpritëse e kryetarit të Bashkisë Finiq Kristo Kiço:
Shkëlqesia Juaj Z. Kryeministër i Greqisë, të nderuar ministra dhe deputetë, zonja dhe zotërinj, Me emocion dhe gëzim të madh mirëpresim sot në vendin tonë, në Bashkinë e Finiqit, Kryeministrin e Atdheut tonë, Greqisë, Z. Kyriakos Mitsotakis.
Zoti Kryeministër, vizita juaj është një nder i veçantë për ne. Një vizitë që helenizmi këtu e pret prej 31 vitesh. Që kur babai juaj i ndjerë Konstantinos Mitsotakis bëri vizitën e parë zyrtare të një kryeministri grek në zonën e pakicës kombëtare greke. Një moment historik që u skali thellë në shpirtin dhe zemrën e çdo greku të këtij vendi. Na rriti moralin, na mbushi me shpresë dhe optimizëm për të ardhmen. 31 vjet më vonë, duke lënë pas regjimin e ashpër që përjetoi vendi, dhe ndonëse do të pritej që të ishte bërë një progres i dukshëm në të gjitha fushat, fatkeqësisht ende nuk kemi rezultatet e dëshiruara.
Z. Kryeministër, duke e ditur se koha juaj është e çmuar nga pikëpamja epigrame, do të doja të fokusohesha në çështjet më kritike që shqetësojnë MEE-në në tërësi dhe Bashkinë e Finiqit në veçanti.
Bashkia e Finiqit është një nga bashkitë më të mëdha në Shqipëri, përfshin 58 fshatra me një popullsi pothuajse të pastër greke dhe njihet nga shteti shqiptar si Bashki Minoritare.
– Një nga çështjet më të rëndësishme të Bashkisë sonë dhe jo vetëm, përbën pronësinë.
Çështja e pronave është çështja madhore në të gjithë axhendën e kërkesave të minoritetit kombëtar grek ndaj shtetit shqiptar. Fenomeni i uzurpimit me letra të falsifikuara të pronave komunale dhe individuale të Minoritetit Kombëtar Grek nga pronarë inekzistente që vërtetonin gjykatat e korruptuara, ka marrë përmasa të mëdha. Në kuadër të frymës së luftës kundër korrupsionit, ne kërkuam që të shqyrtohen të gjitha dosjet gjyqësore.
– Një çështje po aq e rëndësishme është kuadri ligjor për mbrojtjen e të drejtave të pakicave kombëtare në Shqipëri.
Në tetor 2017, Kuvendi i Shqipërisë miratoi një ligj për të drejtat e pakicave kombëtare në vend, siç përcaktohet në Konventën Kuadër për Mbrojtjen e Minoriteteve të Këshillit të Evropës. Jo të gjitha ligjet zbatuese janë miratuar dhe ligji specifik në praktikë nuk e parasheh të drejtën e vetëvendosje.
– Jetësore për vendin tonë dhe qëndrimin tonë në të janë projektet e infrastrukturës.
Në vitin 2022 në rajonin tonë ka ende fshatra pa ujë me ujë të pijshëm të pijshëm, me probleme të shumta në furnizimin me energji elektrike ndërsa rrjeti rrugor, kryesisht në fshatrat malore të rajonit të Rizës, aksi Livadhja-Rips e të tjera, përbëhet nga Rrugët e vrazhda të dheut të lënë pas dore prej shumë vitesh nga shteti shqiptar. Vitet e fundit qeveria shqiptare ka akorduar fonde për përmirësimin e tyre, por kërkohet që të përkulet edhe më shumë ndaj këtyre problemeve.
Arsimi në fushën e EEM është gjithashtu një nga ngarkesat probleme të rëndësishme të vendit tonë.
Infrastruktura e ndërtesës ka nevojë për mirëmbajtje dhe përmirësim. Stafi pedagogjik ka nevojë për trajnim të vazhdueshëm. Gjithashtu, kërkohet bashkëpunimi ndërmjet organeve kompetente të Ministrive të Arsimit të Greqisë dhe Shqipërisë për eliminimin e referencave libertariano-nacionaliste nga tekstet shkollore të nxënësve. Që fëmijëve të mos u mësohen pasaktësitë historike që u helmojnë ndërgjegjen dhe ndajnë dy popujt fqinjë.
Z. Mitsotakis, të lartpërmendurat në kombinim me çështje shtesë (siç është çështja e shumëpërfolur e ndihmës për të moshuarit e pasiguruar në Greqi dhe këtu), fatkeqësisht kanë si pasojë shkretim gradual të hapësirës së Minoritetit Kombëtar Grek.
Nisur nga kjo, i bëjmë thirrje shtetit grek të përkulet dhe të kontribuojë që bota jonë të ndalojë së larguari nga shtëpitë e saj stërgjyshore dhe ekzistenca jonë mijëravjeçare këtu të vazhdojë.
Duke falenderuar banorët për pritjen madhështore që i kishin rezervuar, kryeministri grek Kyriakos Mitsotaqis është shprehur:
I nderuar kryetar komune, zonja ministre, miq,
Fillimisht, një falenderim i madh për këtë pritje shumë të ngrohtë. Jam veçanërisht i prekur që më jepet mundësia sot, si Kryeministër i Greqisë, të vizitoj Bashkinë tuaj. Dhe, më kujtoi zoti kryetar, mendimet e mia shkojnë pas një vizite tjetër që u bë në dimrin e 1991 nga Konstantinos Mitsotakis këtu në fshatrat tuaja, menjëherë pas rënies së regjimit.
Dhe dua të huazoj një frazë nga ajo që ai tha atëherë në fjalimin e tij publik, sepse mendoj se është ende jashtëzakonisht e rëndësishme. Ai kishte thënë atëherë se “minoriteti kombëtar grek duhet të jetë një urë miqësie dhe bashkëpunimi mes dy popujve tanë”. Aq sa ishte atëherë, po aq e vërtetë është edhe tani.
Dhe dua që të dini se në personin tim, si kryeministër i Greqisë, do të keni gjithmonë një person që do të përkulet për problemet e minoritetit dhe do të luftojë për të përmirësuar standardin tuaj të jetesës, por mbi të gjitha për të lejuar këta fëmijë të rinj. për të jetuar, për të shpresuar se ata mund të depërtojnë në vendin e tyre. Ne duam që ata të qëndrojnë këtu dhe ta mbajnë flakën e helenizmit të ndezur.
Dhe për ta bërë këtë miq, ne do të punojmë së bashku me qeverinë e mikut tonë Shqipërinë dhe do të vazhdojmë të mbështesim perspektivën e integrimit europian të Shqipërisë.
Sepse për sa kohë Shqipëria i afrohet familjes europiane, standardi i jetesës së të gjithë vendit do të përmirësohet, por duhet të ndërmerren hapat e nevojshëm për mbrojtjen e plotë të të drejtave të pakicës kombëtare greke.
Dhe këto hapa nuk kanë dyshim se do të realizohen. Ne po ecim në drejtimin e duhur dhe kemi një bashkëpunim të ndershëm dhe të hapur me qeverinë e Shqipërisë. Ne e dimë mirë se cilat janë çështjet, e dimë se sa e rëndësishme është mbrojtja e pronës për të gjithë grekët, jo vetëm për ata në dy bashkitë e njohura minoritare.
Dhe gjithashtu e di se sa e rëndësishme është që qeveria shqiptare të ndihmojë në përmirësimin e infrastrukturës, veçanërisht në fshatrat malore. Dhe kudo që të jetë e nevojshme dhe ku të mundemi, jemi të gatshëm t’u qëndrojmë pranë, jo vetëm autoriteteve komunale, por edhe pushtetit qendror, që këto të zbatohen.
Në të njëjtën mënyrë ne duam të mbështesim arsimin. Dua t’ju tregoj sa emocionohem sa herë që vizitoj një shkollë jashtë Greqisë, e lëre më këtu. Aq më tepër këtu në Bashkinë tuaj, në Livadhja, ku i shoh fëmijët e vegjël me kostume tradicionale dhe me flamurin grek.
Ju nuk e dini sa forcë – po ju them sinqerisht – këto imazhe na japin dhe më japin mua personalisht që të mund të vazhdoj punën time për një Greqi të fortë. Sepse sa më i fortë të jetë vendi ynë, aq më efektivisht do të qëndrojë pranë jush.
Ne do të bëjmë përparim, miq, në marrëdhëniet tona me mikun tonë Shqipërinë. Tani jemi shumë pranë zgjidhjes së një çështjeje të kahershme në lidhje me përcaktimin e zonave tona detare, gjithmonë bazuar në të drejtën ndërkombëtare. Sepse duhet të dini se dallimet mes shteteve nuk zgjidhen me retorikë ekstreme dhe fjalë boshe, ato zgjidhen me respektimin e së drejtës ndërkombëtare. Dhe në të njëjtën mënyrë do të zgjidhim edhe mosmarrëveshjet tona për këtë çështje me mikun tonë Shqipërinë.
“Ne do të jemi pranë jush, na ndjeni pranë jush”
Por mbi të gjitha dua që të mbani brenda vetes këtë angazhim personal që po ju jap sot këtu: nuk do të jetë vizita ime e fundit në fshatrat tuaja të bukura dhe nuk duhet të kalojnë edhe 32 vjet përpara se një kryeministër grek të vizitojë pakicën kombëtare greke. këtu në Shqipëri.
Ne do të jemi pranë jush, na ndjeni pranë jush. Ne përkulemi për problemet tuaja. Çështja e shtesës së të moshuarve të pasiguruar po zgjidhet, po zgjidhet pas ndërhyrjes sime personale, si dhe shkurtimi i viteve për t’u kualifikuar për pension në vendin tonë.
Këto janë çështje që tani po arrijnë zgjidhjen e tyre përfundimtare. Sepse sado që ne duam që fëmijët e vegjël të mund të qëndrojnë në vendin e tyre, dua që bashkëqytetarët tanë të moshuar të ndjejnë se kanë mbështetjen e shtetit grek.
Keni kaluar vështirësi të mëdha. Dhe e di mirë. Dhe e di sa e vështirë është të mbash flamurin në zemër kur nuk ishte e lehtë ta valosh lart siç të lejohet sot.
Kështu që ju detyrohemi një falenderim të madh. Greqia ju detyrohet një falenderim të madh. Dhe dua ta dini se këtu, në këtë cep të bukur ku jetoni prej shekujsh, zemra e helenizmit rreh gjithmonë pak më fort. Dhe bluja e flamurit është gjithmonë pak më e kaltër.
Faleminderit shumë. Ju uroj festat e fundvitit, Gëzuar Krishtlindjet dhe Gëzuar Vitin 2023. Qofshi mirë, faleminderit shumë.
