Pas tërheqjes së trupave ruse nga Bucha, fotografi të varreve masive dhe civilëve të ekzekutuar u shfaqën në internet. Sipas autoriteteve ukrainase, të paktën 280 njerëz janë vrarë këtu gjatë muajit të kaluar. Vetë qyteti satelit i Kievit është shkatërruar pothuajse plotësisht. “Vot Tak” foli me një banor vendas Vladislav Kozlovsky, i cili ishte dëshmitar okular i ekzekutimeve aktuale të banorëve vendas dhe jetoi në qytetin e pushtuar për një muaj.
Vladislav, si përfunduat në Buçën e pushtuar?
Vitin e kaluar jetova dhe punova si sommelier në Kiev, por pas shpërthimit të luftës u ktheva në zonën Steklozavod (Bucha), ku jetojnë nëna dhe gjyshja ime. Më 2 mars trupat pushtuese hynë në qytetin tonë, isha pranë shtabit të mbrojtjes së territorit me disa shokë. Të gjithë ata që nuk kishin armë u urdhëruan të fshiheshin në një strehë për bomba afër bazës. Ajo mbrohej nga dy dyer. Pushtuesit e rrëzuan të parin, të dytin e hapëm vetë, sepse e kuptuam që do të futeshin gjithsesi dhe pastaj thjesht mund të vrisnin të gjithë. Midis tyre ishin kryesisht rusë dhe bjellorusë, ata janë të lehtë për t’u njohur nga dialekti i tyre karakteristik.
Çfare ndodhi me pas?
Ata morën rrugën për në bunkerin tonë, na trajtuan mirë ditët e para, ndihmuan me ushqim. Por atyre u është larë truri nga propaganda dhe njerëzit normalë nuk do të kishin ardhur në një tokë të huaj. Në atë moment në qytet po zhvilloheshin beteja intensive, nuk na lanë të dilnim. Ne u ulëm në errësirë absolute. Nuk kishte dritë, ujë apo nxehtësi, sigurisht. Më pas këta ushtarakë u zëvendësuan me të tjerë, më 7 mars nxorën së pari gratë me fëmijë, e më pas burrat.
Na vunë në gjunjë dhe filluan të “pirin duhan”. Kisha para dhe një orë me vete. Ata hoqën gjithçka, si të tjerët, domethënë thjesht e grabitën. Ata njihnin disa nga njerëzit, kontrolluan dokumentet dhe nëse një person merrte pjesë në ATO (siç e quan Ukraina periudhën e armiqësive në rajonet e Donetsk dhe Luhansk nga viti 2014 deri në 2018) ose ishte regjistruar në mbrojtje, ata qëlloheshin menjëherë. Ata kontrolluan edhe tatuazhet, kërkonin “Natsiks”. Madje, edhe ata që kishin stemën zyrtare të Ukrainës u pushkatuan.
Sa njerëz u vranë në praninë tuaj?
Duket se kanë qëlluar 8 persona. Dje pashë trupat e tyre pas një ndërtese guri në një grumbull gjërash në një nga fotot nga Bucha.
A ka pasur ndonjë pyetje?
Për mua ishte e gjitha në mjegull, ishte e frikshme dhe isha i sigurt se nuk do të kthehesha kurrë në shtëpi. Miku im, i cili nuk gjeti asgjë, u qëllua në krah dhe i tha: “Kjo është që të mos nxitosh të shkosh në shtëpi”. Më morën në pyetje se ku jetojnë veteranët apo nacionalistët e ATO-s, por nuk dija asgjë dhe nuk mund të përgjigjesha. Për pasojë më kanë rrahur rëndë dhe më kanë goditur me kondakë pushke në kokë.
Si u sollën ushtarët që pushtuan qytetin?
Disa javë pas pushtimit, Kadirovitët hynë me makinë në qytet. Përveç shenjave të jashtme, ata ndryshonin nga rusët në formë: e kishin ose të zezë ose jeshile të errët.
Në fund të marsit na vranë fqinjin, një pensionist i quajtur Shigjetari. Ai thjesht u ul në një stol, në jetën e tij nuk i bëri keq askujt dhe, natyrisht, nuk ishte aspak “nazist”.
Nëse Kadyrovtsy silleshin të gjithë mizorisht dhe barbarisht, atëherë rusët ishin të ndryshëm. Mes tyre kishte shumë të rinj. Disa mund të trokisnin në derë dhe normalisht të kërkonin të kalonin natën, të tjerët thjesht i rrahën dhe i hodhën pronarët në rrugë.
Unë vetë jam rrahur për herë të dytë në mes të marsit. Isha ulur në shtëpinë e një miku dhe pija duhan, hyri një ushtarak rus rreth 25 vjeç me automatik, në dukje i dehur, na drejtoi armën dhe filloi të thoshte se ishte e pamundur të ecnim përgjatë rrugës, dhe më pas i dërgoi të gjithë për të fjetur.
Pas pak ai u kthye, unë isha shtrirë në dhomën më afër daljes dhe ai bërtiti: “A po mbron Ukrainën?” dhe filloi të më rrihte. Mua më ishte thyer hunda, të gjitha rrobat e mia ishin të mbuluara me gjak. Ai goditi fort, madje humba mendjen për disa sekonda.
Sa nga miqtë tuaj u vranë gjatë kësaj kohe?
Nuk i ndaj më njerëzit kështu, më vjen keq për të gjithë. Miku im i quajtur Sergej Semenov, ai është rreth 40 vjeç, vendosi të shkonte me një mik në këmbë përmes fabrikës së xhamit në qytetin e Irpin. Trupat e tyre u gjetën disa ditë më vonë.
Më 2 mars, gjatë luftimeve për qytetin u vranë pesë civilë: tre burra, një grua dhe një pensionist. Trupat e tyre qëndruan në autobus për disa javë dhe ne nuk na lejuan t’i nxjerrim jashtë.
Në Mariupol, shumë njerëz janë varrosur pranë shtëpive dhe pranë këndeve të lojërave. Si ishte për ju?
Nuk na lejuan të shkonim në varreza, kështu që të vdekurit varroseshin aty ku ishte e nevojshme. I ngarkuam ata pesë nga autobusi në kovën e traktorit. Ndërsa nuk kishte ushtarakë, shoferi u largua me makinë, hapi një gropë dhe i varrosi të gjithë.
Në shtëpinë time, një i moshuar vdiq nga një zemër e thyer. Ata erdhën tek ai vetëm tre ose katër ditë pas kësaj. Ai u ul i vdekur dhe i ngurtë në karrigen e tij. Ai, gjithashtu, u varros në një batanije në tokë.
Ka pasur shumë raste të tilla, por ne nuk mund të shkonim larg nga shtëpia dhe nuk dua t’i ritregoj thashethemet. Fotot nga qyteti me siguri i keni parë vetë.
Si keni ngrënë gjatë gjithë kësaj kohe? A kishte ushqim të mjaftueshëm?
Ishte shumë e vështirë, sepse nuk kishte dritë, ujë, nxehtësi. Ishte fat që në zonën tonë ka shtëpi private me puse, të paktën ujë merrej prej andej. Ushqimi gatuhej në zjarre: i vendosnin tulla, u vendosën një rrjetë, njerëzit sillnin ushqim nga shtëpia dhe gatuanin diçka. Ndanim ushqimin me të gjithë, sepse shumë nuk kishin asgjë, dhe në zonën tonë ka shumë të moshuar.
Ku je tani? Si ndihesh?
Pas kthimit të ushtrisë ukrainase, unë dhe familja ime arritëm të largoheshim nga Bucha nëpërmjet Irpen. Në urën e hedhur në erë arritëm në Kiev, ku na strehuan miqtë. Sigurisht, për këtë muaj ata shkuan të egra. Edhe dushi është bërë luks për ne. Nuk do të harroj sesi njerëzit qanin duke parë bukën, sepse kishin vuajtur nga uria për një kohë të gjatë.
