Bota në prag të pesë pikave ‘katastrofike’ të ndryshimit të klimës

Sipas një studimi të madh, kriza klimatike e ka çuar botën në prag të pikave të shumta “katastrofike”. Ai tregon se pesë pika të rrezikshme kthese mund të jenë kaluar tashmë për shkak të 1.1 C të ngrohjes globale të shkaktuar nga njerëzimi deri më sot.

Këto përfshijnë shembjen e kapakut të akullit të Grenlandës, duke prodhuar përfundimisht një rritje të madhe të nivelit të detit, rënien e një rryme kyçe në Atlantikun verior, duke ndërprerë shiun nga i cili varen miliarda njerëz për ushqim, dhe një shkrirje të papritur të ngricave të përhershme të pasura me karbon.

Sipas Guardian, studimi thotë se në 1.5C të ngrohjes, rritja minimale e pritur tani, katër nga pesë pikat kthese kalojnë nga të qenit e mundshme në të mundshme. Gjithashtu në 1.5C, pesë pika të tjera kthese bëhen të mundshme, duke përfshirë ndryshimet në pyjet e gjera veriore dhe humbjen e pothuajse të gjitha akullnajave malore.

Në total, studiuesit gjetën prova për 16 pika kthese, me gjashtë të fundit që kërkonin ngrohjen globale prej të paktën 2 gradë Celsius për t’u shkaktuar, sipas vlerësimeve të shkencëtarëve. Pikat e kthesës do të hyjnë në fuqi në periudha kohore që variojnë nga disa vite në shekuj.

Toka mund të ketë lënë një gjendje klimatike ‘të sigurt’ përtej ngrohjes globale 1C,” përfunduan studiuesit, me gjithë qytetërimin njerëzor që është zhvilluar në temperatura nën këtë nivel. Kalimi i një pike kthese shpesh ka të ngjarë të ndihmojë në nxitjen e të tjerëve, duke prodhuar kaskada. Por kjo është ende duke u studiuar dhe nuk është përfshirë, që do të thotë se analiza mund të paraqesë rrezikun minimal.

Prof Johan Rockstrom, drejtor i Institutit të Potsdamit për Kërkimin e Ndikimit Klimatik, i cili ishte pjesë e ekipit të studimit, tha: “Bota po shkon drejt 2-3C të ngrohjes globale. Kjo e vendos Tokën në rrugën për të kaluar pika të shumta të rrezikshme kthese që do të jenë katastrofike për njerëzit në mbarë botën. Për të ruajtur kushtet e jetesës në Tokë dhe për të mundësuar shoqëri të qëndrueshme, ne duhet të bëjmë gjithçka që është e mundur për të parandaluar kalimin e pikave të kthesës.”

Një raport i fundit nga Paneli Ndërqeveritar për Ndryshimet Klimatike tha se rreziku i nxitjes së pikave të kthimit të klimës bëhet i lartë me 2C të ngrohjes globale.

Analiza, e botuar në revistën Science, vlerësoi më shumë se 200 studime të mëparshme mbi pikat e kaluara, vëzhgimet e klimës dhe studimet e modelimit. Një pikë kthese është kur kalohet një prag i temperaturës, duke çuar në ndryshime të pandalshme në një sistem klimatik, edhe nëse ngrohja globale përfundon.

Nëntë pikat globale të kthimit të identifikuara janë: kolapsi i Grenlandës, Antarktikut perëndimor dhe dy pjesëve të shtresave të akullit të Antarktidës lindore, kolapsi i pjesshëm dhe i plotë i Amoc, ngordhja e Amazonës, kolapsi i permafrostit dhe humbja e akullit të detit dimëror në Arktik.

Shtatë pika të tjera kthese do të kishin efekte të rënda rajonale, duke përfshirë zhdukjen e shkëmbinjve koralorë tropikalë dhe ndryshimet në musonin e Afrikës Perëndimore. Pika të tjera të mundshme kthese ende duke u studiuar përfshijnë humbjen e oksigjenit të oqeanit dhe ndryshime të mëdha në musonin e verës indiane.

Prof Niklas Boers, në Universitetin Teknik të Mynihut, tha: “Rishikimi është një përditësim në kohën e duhur mbi elementët e mundshëm të kthesës së Tokës dhe kërcënimi i ngjarjeve të kthesës nën ngrohjen e mëtejshme është real.”

Shkencëtarët e përcaktojnë kalimin e një pike kthese si “të mundshme” kur kalohet pragu i saj minimal i temperaturës dhe “ka gjasa” përtej vlerësimit të pragut qendror.

Please follow and like us:
fb-share-icon